Trong xã hội hiện đại, bệnh đột quỵ não đã trở thành một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn phế ở nhiều người. Việc nhận biết những thời điểm có nguy cơ cao để phòng ngừa và ứng phó kịp thời là rất quan trọng. Đột quỵ không chỉ xảy ra một cách bất ngờ mà còn liên quan đến nhiều yếu tố khác nhau như tuổi tác, giới tính, thói quen sinh hoạt và nhiều bệnh lý nền. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về thời điểm nào trong ngày mà nguy cơ đột quỵ não cao nhất, từ đó có biện pháp phòng ngừa hiệu quả.
Yếu tố ảnh hưởng đến nguy cơ đột quỵ
Nhịp sinh học và huyết áp
Nhịp sinh học của cơ thể đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành và phát triển các cơn đột quỵ. Qua nghiên cứu, các chuyên gia sức khỏe đã chỉ ra rằng huyết áp của con người biến thiên suốt 24 giờ. Trong đó, vào khoảng 3 giờ sáng, huyết áp thường giảm xuống mức thấp nhất. Ngược lại, vào khoảng 5 giờ sáng và từ 18-19 giờ, huyết áp thường tăng cao. Sự thay đổi này có thể tạo điều kiện cho cục máu đông hình thành, dẫn đến tình trạng tắc nghẽn mạch máu và gây ra đột quỵ.
Ngoài ra, các yếu tố khác như độ đặc của máu cũng ảnh hưởng đến nguy cơ đột quỵ. Vào buổi sáng sớm, đặc biệt là từ 4 đến 8 giờ, máu thường dày đặc hơn, làm tăng khả năng hình thành cục máu đông. Điều này giải thích tại sao nhiều bệnh nhân đột quỵ thường nhập viện vào những khung giờ này.
Chất kích thích và căng thẳng
Sử dụng chất kích thích như cà phê, thuốc lá, rượu bia có thể làm tăng huyết áp tạm thời. Khi kết hợp với căng thẳng, bức xúc trong cuộc sống, nguy cơ đột quỵ càng tăng cao. Căng thẳng làm gia tăng hormone cortisol trong cơ thể, dẫn đến sự co thắt của mạch máu và tăng huyết áp. Những người gặp phải căng thẳng thường xuyên, đặc biệt là trong công việc, cần có biện pháp quản lý stress hiệu quả để bảo vệ sức khỏe tim mạch và não bộ.
Các bệnh lý nền
Nhiều bệnh lý mãn tính như tăng huyết áp, tiểu đường, rối loạn lipid máu hay bệnh tim mạch đều là những yếu tố làm tăng nguy cơ đột quỵ não. Những người có tiền sử bệnh lý hoặc có các triệu chứng cảnh báo cần chủ động đi kiểm tra sức khỏe định kỳ và thực hiện chế độ ăn uống, luyện tập hợp lý.
Thời điểm dễ xảy ra đột quỵ
Buổi sáng sớm
Thời gian từ 4 đến 8 giờ sáng được xem là thời điểm nguy hiểm nhất đối với những người có nguy cơ đột quỵ. Khi thức dậy vào buổi sáng, huyết áp có thể tăng cao do sự chuyển tiếp giữa trạng thái ngủ và tỉnh. Việc chuẩn bị cho một ngày mới, cùng với những áp lực và lo âu, làm tăng thêm nguy cơ. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng tỷ lệ đột quỵ não tăng cao trong khoảng thời gian này.
Để giảm thiểu nguy cơ, mọi người nên chú ý đến việc duy trì một lối sống lành mạnh, chẳng hạn như không thức khuya quá muộn, hạn chế sử dụng caffeine và đảm bảo có chế độ ăn uống phù hợp trước khi bắt đầu ngày mới.
Giờ chiều tối
Khoảng thời gian từ 18 đến 19 giờ cũng là thời điểm cần cảnh giác. Đây là lúc mà cơ thể thường trải qua sự thay đổi lớn trong nhịp sinh học. Sau một ngày làm việc căng thẳng, nhiều người có xu hướng trở về nhà và cảm thấy mệt mỏi, dễ cáu gắt. Khi cơ thể bị stress, huyết áp có thể tăng vọt lên, khiến nguy cơ đột quỵ tăng cao.
Để giảm thiểu rủi ro, hãy cố gắng thư giãn sau một ngày làm việc, thực hành các bài tập thể dục nhẹ nhàng hoặc đơn giản là dành thời gian cho những sở thích vui vẻ của bản thân.
Giấc ngủ ban đêm
Khi ngủ, cơ thể sẽ phục hồi và tái tạo năng lượng. Tuy nhiên, đối với những người có vấn đề về huyết áp, giấc ngủ có thể trở thành một mối nguy hiểm. Nhiều người bị tăng huyết áp vào ban đêm mà không hề hay biết, điều này có thể dẫn đến những cơn đột quỵ xảy ra ngay cả khi họ đang ngủ. Do đó, việc theo dõi huyết áp thường xuyên và tham khảo ý kiến bác sĩ là rất cần thiết.
Biểu hiện của đột quỵ não
Triệu chứng thường gặp
Đột quỵ não có thể biểu hiện ra bên ngoài qua một số dấu hiệu điển hình như đau đầu dữ dội, chóng mặt, ù tai, nói ngọng hoặc khó khăn trong việc di chuyển. Khi thấy một trong những triệu chứng này, bất kỳ ai cũng cần nhanh chóng tìm kiếm sự trợ giúp y tế. Việc can thiệp kịp thời có thể cứu sống tính mạng của bệnh nhân và giảm thiểu tổn thương cho não.
Phát hiện nhanh chóng và cấp cứu
Tất cả chúng ta cần nắm vững quy tắc “FAST” (Face – mặt, Arm – tay, Speech – lời nói, Time – thời gian). Nếu thấy người khác có bất kỳ triệu chứng nào trong số này, hãy gọi cho dịch vụ cấp cứu ngay lập tức. Mỗi phút trôi qua đều rất quý giá và có thể quyết định tính mạng của người bệnh.
Tác động lâu dài
Nếu được cấp cứu kịp thời, nhiều bệnh nhân có thể hồi phục hoàn toàn hoặc gần như hoàn toàn. Tuy nhiên, nếu không được xử lý đúng cách, bệnh nhân có thể phải chịu những di chứng nặng nề như liệt nửa người, khó nói, hoặc thậm chí là mất trí nhớ. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của bệnh nhân mà còn đặt thêm gánh nặng cho gia đình và xã hội.
Các biện pháp phòng ngừa đột quỵ
Duy trì lối sống lành mạnh
Chế độ ăn uống lành mạnh và cân bằng, bao gồm nhiều rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt và protein từ nguồn thực vật có thể giúp giảm nguy cơ đột quỵ. Đồng thời, hạn chế tiêu thụ muối, đường và chất béo bão hòa cũng rất quan trọng.
Bên cạnh đó, việc tập luyện thể dục thường xuyên, ít nhất 30 phút mỗi ngày cũng giúp cải thiện lưu thông máu, giảm huyết áp và kiểm soát cân nặng, từ đó góp phần giảm thiểu nguy cơ đột quỵ.
Kiểm tra sức khỏe định kỳ
Kiểm tra sức khỏe định kỳ là cách tốt nhất để phát hiện sớm và quản lý các bệnh lý nền như tăng huyết áp, tiểu đường hay cholesterol cao. Việc phát hiện sớm giúp bác sĩ có kế hoạch điều trị và tư vấn hợp lý, từ đó giảm thiểu nguy cơ đột quỵ.
Quản lý stress
Căng thẳng trong cuộc sống hàng ngày có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe. Bạn nên tìm những phương pháp thư giãn hiệu quả, chẳng hạn như yoga, thiền, hoặc đơn giản là dành thời gian cho bản thân và gia đình để xua tan áp lực công việc.
Kết luận
Đột quỵ não là một trong những căn bệnh nguy hiểm nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa. Bằng cách nắm rõ những thời điểm có nguy cơ cao, kết hợp với lối sống lành mạnh và các biện pháp chăm sóc sức khỏe, mỗi người chúng ta đều có thể bảo vệ bản thân và những người thân yêu khỏi căn bệnh này. Hãy luôn giữ cho mình tinh thần lạc quan và chủ động trong việc chăm sóc sức khỏe, bởi sức khỏe là tài sản quý giá nhất mà mỗi người có thể có.
