ĐỘ pH CỦA DA NGƯỜI

Tác giả: Dan Kem, Acne.org Founder& CSO 

Biên dịch: Bs. Trương Tấn Minh Vũ 

Da người có độ pH trung bình từ 4 đến 6, với da mặt thường có giá trị pH từ 4,5 đến  5,5

Thông tin chung 

 pH là chỉ số đo độ axit hoặc kiềm của một chất. Da người có độ pH hơi axit.  Chất có độ pH bằng 7 được coi là trung tính và dưới 7 là có tính axit. Tùy thuộc vào  vị trí trên cơ thể, da người có độ pH trung bình từ 4 đến 6, với da mặt thường có độ pH  từ 4,5 đến 5,5. 

 Tuy nhiên, nhiều yếu tố có thể ảnh hưởng đến độ pH trên da của một người nhất  định. Ví dụ: độ pH của da có thể tạm thời thay đổi sau khi nước, chất tẩy rửa hoặc sản  phẩm chăm sóc da tiếp xúc với da. Độ pH của da cũng có xu hướng tăng lên khi con  người già đi. 

 Các yếu tố khác, như giới tính và dân tộc, vẫn chưa được nghiên cứu đầy đủ về sự ảnh hưởng của chúng đến độ pH của da. 

Thông tin khoa học 

 Thuật ngữ “pH” đề cập đến một thang đo được sử dụng để đo độ axit hoặc độ kiềm  của một chất. Thang đo đánh giá mỗi chất một giá trị pH từ 0 đến 14 đơn vị, với độ pH  “trung tính” là 7. Độ pH càng thấp, chất đó càng có tính axit. Ngược lại, độ pH càng cao thì chất đó càng có tính bazơ – hay còn gọi là “kiềm”. Những chất có độ pH dưới 7  được coi là có tính axit, trong khi những chất có giá trị pH trên 7 được coi là có tính  kiềm.  

Ví dụ về các chất và độ pH của chúng được hiển thị bên dưới. 

Độ pH của da người 

 Da người có độ pH riêng, nhưng nó khác nhau giữa các cá nhân, với giá trị dao động  từ 4 – 6. Da mặt thường nằm trong khoảng 4,5 – 5,5. Điều này có nghĩa là bề mặt da có  độ pH của một loại axit yếu. Độ pH của da cũng có thể thay đổi tùy thuộc vào vị trí  trên cơ thể. Ví dụ: trán thường có độ pH thấp nhất và ở cẳng tay là cao nhất 1. Ngay cả 

trên mặt, độ pH của da cũng khác nhau. Ví dụ: cằm thường có độ pH cao nhất, khoảng  5,5, trán và mí mắt trên thường có độ pH thấp nhất, khoảng 4,5 2. 

Các nghiên cứu tìm ra phạm vi pH từ 4 – 6 đối với da người 

 Trước đây, giả thuyết chung là da có độ pH trung bình từ 5 đến 6. Tuy nhiên, các  nghiên cứu gần đây hơn cho thấy da người có phạm vi pH trung bình rộng hơn từ 4 đến  6. 

 Trong một nghiên cứu năm 2006 được công bố trên International Journal of  Cosmetic Science, các nhà nghiên cứu đã đo độ pH của bề mặt bên trong cánh tay ở 330 đối tượng. Các đối tượng được yêu cầu không tiếp xúc với nước hoặc các sản phẩm  mỹ phẩm trong 24 giờ. Các phép đo được thực hiện trước và sau khoảng thời gian 24  giờ.

Độ pH ban đầu trung bình của da cẳng tay là khoảng 5,12. Sau 24 giờ không tiếp  xúc với nước hoặc mỹ phẩm, độ pH trung bình giảm xuống khoảng 4,93. Dựa trên sự sụt giảm độ pH này, các nhà nghiên cứu kết luận rằng độ pH trung bình của da ở trạng  thái tự nhiên là khoảng 4,7. Các nghiên cứu khoa học khác, phần lớn trong số đó cũng  thử nghiệm da cánh tay, cho kết quả tương tự, với giá trị pH dao động từ 4 – 6. Mức  trung bình là khoảng 5,3

Các yếu tố có thể ảnh hưởng đến độ pH của da

Duy trì giá trị pH ổn định là điều quan trọng đối với sức khỏe của da và cũng là mối  quan tâm đối với những người bị mụn trứng cá. Ví dụ, hàng rào bảo vệ của da có thể bị suy yếu nếu độ pH của da thay đổi. Những người bị mụn trứng cá có xu hướng đã bị suy yếu hàng rào bảo vệ, vì vậy tốt nhất là nên giữ ổn định độ pH của vùng da bị mụn. Ngoài ra, sự cân bằng của vi khuẩn trên da dựa vào môi trường pH ổn định. Vì  mụn trứng cá một phần là một bệnh do vi khuẩn, vì vậy điều quan trọng là phải giữ độ pH ổn định để chống lại vi khuẩn tốt nhất. 

Nước 

 Nước có độ pH là 7, vì vậy nó là trung tính. Bởi vì độ pH của nó cao hơn độ pH của  da, nước có thể làm tăng độ pH của da khi tiếp xúc với nó. Chỉ rửa da bằng nước thôi  ngay lập tức khiến độ pH của da tăng tạm thời. Điều này không có khả năng gây ra vấn đề lớn, vì độ pH 7 không quá xa so với độ pH trung bình của da, nhưng như chúng ta  sẽ thấy, một số sản phẩm tẩy rửa có độ pH cao hơn có thể gây ra vấn đề. 

Sản phẩm tẩy rửa 

 Các sản phẩm làm sạch da cũng có thể thay đổi độ pH của da khi bôi lên.  Rửa tay bằng xà phòng thông thường, thường có độ pH kiềm từ 9 – 11, khiến độ pH  trên lòng bàn tay tăng trung bình 3 đơn vị. Nói cách khác, nếu độ pH là 5.5 trước khi  rửa, nó sẽ tăng lên 8.5 sau khi rửa. Điều này chỉ là tạm thời, nhưng có thể mất hàng giờ để độ pH trở lại bình thường. 

 Những thay đổi về độ pH này làm thay đổi sự cân bằng của vi khuẩn trên da, làm  chậm sự phát triển của một số chủng – bao gồm cả vi khuẩn có lợi – và có khả năng  thúc đẩy sự phát triển của những chủng khác. Dựa trên một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Skin Pharmacology and Physiology vào năm 2006, việc rửa mặt bằng chất  tẩy rửa có tính kiềm làm tăng mụn trứng cá một chút và làm sạch bằng chất tẩy rửa có  tính axit gần với độ pH tự nhiên của da sẽ làm giảm mụn trứng cá. Có phải sự gia tăng  nhẹ về mụn trứng cá ở nhóm người tham gia rửa mặt bằng sữa rửa mặt có tính kiềm là do vi khuẩn mụn trứng cá sinh sôi nảy nở trong môi trường da có độ pH cao hơn?  

Chúng tôi vẫn chưa biết điều này, nhưng đó là một lời giải thích tiềm năng.  Một nghiên cứu trên hai nhóm người bị mụn trứng cá nhẹ đến trung bình, những  người tham gia được hướng dẫn sử dụng xà phòng kiềm hoặc sữa rửa mặt có tính axit  lên da mặt trong một phút mỗi sáng và tối trong thời gian ba tháng. Trong nhóm sử dụng xà phòng kiềm, kết quả cho thấy sự gia tăng các tổn thương do mụn viêm, từ 14,6  lên 15,3. Ở nhóm sử dụng sữa rửa mặt có tính axit, tổn thương do mụn giảm từ 13,4  xuống 10,4. Do đó, các nhà nghiên cứu kết luận rằng chất tẩy rửa có tính axit hữu ích  hơn xà phòng kiềm thông thường trong việc điều trị mụn trứng cá 4. 

Tuổi  

Không giống như nước và các sản phẩm tẩy rửa chỉ làm thay đổi độ pH của da trong  thời gian ngắn, quá trình lão hóa ảnh hưởng lâu dài hơn đến độ pH của da. Điều này  đặc biệt rõ ràng ở người rất trẻ và người già, cả hai đều có độ pH trên da cao hơn, như chúng ta thấy từ hai nghiên cứu sau đây. 

 Một nghiên cứu trên Tạp chí Skin Pharmacology and Physiology năm 2006 báo cáo  rằng độ pH bề mặt ở trẻ sơ sinh đã từ trung tính (khoảng 7) khi mới sinh lên khoảng  5,5 trong vòng bốn ngày đầu sau sinh. Điều này có thể là do sự trưởng thành tự nhiên  của da và thích nghi với môi trường xung quanh mới bên ngoài tử cung. Nghiên cứu  tương tự cho thấy không có thay đổi đáng kể nào đối với độ pH của da ở các đối tượng  trong độ tuổi trưởng thành. 

 Một nghiên cứu khác, được công bố trên Archives of Dermatology vào năm 1991,  đo độ pH của da trên các bộ phận khác nhau của cơ thể ở hai nhóm người: một nhóm  trẻ hơn gồm 14 đối tượng, với độ tuổi trung bình là 26,7 tuổi và một nhóm lớn tuổi hơn  gồm 15 đối tượng, với độ tuổi trung bình là 70,5 tuổi. Ở nhóm trẻ hơn, độ pH trung  bình thay đổi từ 4,8 ở mắt cá chân và trán đến 5,5 ở đùi. Ở nhóm lớn tuổi, độ pH trung  bình thay đổi từ khoảng 5,1 ở trán, mắt cá chân và lưng trên đến 5,5 ở bụng. Nghiên  cứu cho thấy độ pH của da trên trán và mắt cá chân cao hơn đáng kể ở nhóm lớn tuổi  hơn đáng kể so với nhóm trẻ tuổi, nhưng da ở các vùng khác trên cơ thể cho thấy một  chút khác biệt về mặt thống kê 1.

Trong một nghiên cứu tương tự khác, được xuất bản trên tạp chí Contact Dermatitis  năm 2007, xác nhận rằng những người lớn tuổi có xu hướng có độ pH trên da cao hơn.

 Các nhà khoa học đã đo độ pH của da trên các vùng khác nhau của cánh tay và mặt  ở 10 đối tượng trẻ từ 24 – 34 tuổi và 10 đối tượng lớn tuổi từ 66 – 83 tuổi. Cằm và cẳng  tay cho thấy độ pH cao nhất trong cả hai nhóm, trong khi trán và mí mắt trên cho thấy  độ pH thấp nhất trong cả hai nhóm. Nhóm trẻ hơn có độ pH bề mặt da tổng thể thấp  hơn so với nhóm lớn tuổi. Sự khác biệt có ý nghĩa thống kê giữa hai nhóm tuổi được  ghi nhận ở mí mắt trên, cẳng tay, cổ và trán 5. 

Giới tính 

 Mặc dù có các báo cáo cho thấy độ pH của da khác nhau giữa các giới tính, nhưng  chỉ có hai nghiên cứu kiểm tra sự khác biệt về giới tính đã được thực hiện. Tuy nhiên,  những nghiên cứu này liên quan đến kích thước mẫu nhỏ và kết quả mâu thuẫn nhau,  vì vậy không thể kết luận liệu giới tính có ảnh hưởng đến độ pH hay không. 

 Nghiên cứu đầu tiên về giới tính và độ pH của da, được công bố trên Tạp chí Skin  Research and Technology vào năm 2001, đã kiểm tra sáu nam giới và năm phụ nữ, và báo cáo rằng phụ nữ có độ pH trên da thấp hơn nam giới. Phụ nữ có độ pH trung bình  trên bề mặt da cẳng tay là 5,54 và đàn ông có giá trị trung bình là 5,8,2 

Ngược lại, một nghiên cứu thứ hai được công bố trên Tạp chí Skin Pharmacology  and Physiology vào năm 2006 đã đánh giá sáu người đàn ông và sáu phụ nữ và phát  hiện ra độ pH da cẳng tay ở phụ nữ cao hơn ở nam giới, với phụ nữ có độ pH là 5,6 và  nam giới có độ pH là 4,3 4. Kết quả từ hai nghiên cứu này cho thấy kết quả trái ngược  nhau. Tuy nhiên, cả hai nghiên cứu chỉ đánh giá các nhóm nhỏ nam giới và phụ nữ,  đưa ra kết quả thử nghiệm sơ bộ. Do quy mô nhóm nghiên cứu nhỏ, một đối tượng có  độ pH cao hoặc thấp bất thường có thể làm sai lệch kết quả của cả nhóm.

Dân tộc 

Dân tộc có thể đóng một vai trò trong sự khác biệt về độ pH của da. Ví dụ, nó đã được chứng minh rằng những người có làn da sẫm màu có độ pH của da thấp hơn  những người có làn da sáng hơn. Tuy nhiên, các nghiên cứu khoa học sử dụng phương pháp thống kê chính xác đã không chứng minh được điều này. Chúng tôi sẽ cần nhiều  nghiên cứu hơn để chỉ ra tác động của sắc tộc đối với độ pH của da.

Kết luận  

Da người nói chung có độ pH từ 4 – 6 và da mặt có độ pH từ 4,5 đến 5,5. Điều này  có ý nghĩa khoa học khi rửa vùng da bị mụn bằng chất tẩy rửa giống độ pH tự nhiên  của da, có tính axit nhẹ và tránh xà phòng có độ pH kiềm. Để tìm sữa rửa mặt có tính  axit nhẹ, hãy đảm bảo bạn tìm các từ ” facial cleanser ” và / hoặc ” for acne-prone skin”  trên nhãn và luôn tránh xà phòng. 

Tài liệu tham khảo 

1. Wilhelm, K. Skin aging. Effect on transepidermal water loss, stratum corneum hydration, skin  surface pH, and casual sebum content. Arch Dermatol 127, 1806 – 1809 (1991).  https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/1845280
2. Ehlers, C., Ivens, U., Moller, M., Senderovitz, T. & Serup, J. Females have lower skin surface  pH than men. A study on the influence of gender, forearm site variation, right/left difference  and time of the day on the skin surface pH. Skin Res Technol 7, 90 – 94 (2001).  https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11393210 
3. Lambers, H., Piessens, S., Bloem, A., Pronk, H. & Finkel, P. Natural skin surface pH is on  average below 5, which is beneficial for its resident flora. Int J Cosmet Sci 28, 359 – 370  (2006). https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18489300 
4. Schmid-Wendtner, M. & Korting, H. The pH of the Skin Surface and Its Impact on the Barrier  Function. Skin Pharmacol Physiol 19, 296 – 302 (2006).  https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16864974 
5. Marrakchi, S. & Maibach, H. Biophysical parameters of skin: map of human face, regional,  and age-related differences. Contact Dermatitis 57, 28 – 34 (2007).  https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17577354