Cập nhật hướng dẫn điều trị tăng huyết áp châu Âu ESC/ESH 2018

Hướng dẫn điều trị tăng huyết áp mới nhất từ ESC/ESH vừa được công bố ngày 25/08/2018 vừa qua (theo giờ châu Âu) tại Hội nghị về Tim mạch lớn nhất thế giới – ESC 2018, tổ chức ở thành phố Munich (Đức). Hướng dẫn mới có một số khác biệt trong phân độ tăng huyết áp và huyết áp mục tiêu so với hướng dẫn từ ACC/AHA của Hoa Kỳ 2017.

ssphandoTHAESC

I. Những điểm mới và điểm thay đổi trong hướng dẫn của ESC/ESH 2018

So với hướng dẫn điều trị THA của ESC/ESH 2013, bản cập nhật năm 2018 không có sự thay đổi trong phân độ THA. Tuy nhiên, có một số điểm mới và một số thay đổi quan trọng như sau:

II. Tầm soát và chẩn đoán tăng huyết áp theo ESC/ESH 2018

Khuyến cáo các chương trình tầm soát THA. Tất cả người trưởng thành (≥18 tuổi) nên được đo HA tại cơ sở y tế, ghi nhận trong hồ sơ y tế và cần quan tâm đến HA của bản thân. IB

Khuyến cáo chẩn đoán THA dựa trên:

Các kết quả HA đo tại cơ sở y tế lặp lại trong nhiều lần thăm khám, trừ trường hợp THA nặng (ví dụ: THA độ 3 và đặc biệt ở những bệnh nhân có nguy cơ cao). Tại mỗi lần thăm khám, HA nên được đo 3 lần, cách nhau 1-2 phút và tiến hành thêm nếu kết quả 2 lần đo đầu tiên khác nhau >10 mmHg. HA của bệnh nhân được tính là trung bình của hai lần đo HA cuối cùng. IC

HOẶC

HA đo ở ngoài cơ sở y tế: theo dõi HA lưu động 24 giờ và/hoặc HA tại nhà, miễn có thể dễ dàng chuẩn bị và chi phí phù hợp. IC

III. Chiến lược và mục tiêu điều trị tăng huyết áp theo ESC/ESH 2018

1. Chiến lược bắt đầu điều trị THA theo phân độ

2. Mục tiêu huyết áp theo ESC/ESH 2018

Hướng dẫn điều trị tăng huyết áp của châu Âu 2018 đã hạ mức huyết áp mục tiêu chung còn 130/80 mmHg như hướng dẫn điều trị của ACC/AHA 2017. Ngoài ra, ESC/ESH cũng đã đưa ra khoảng mục tiêu HA thay vì chỉ có giới hạn trên như các hướng dẫn trước đó cho cả HATT và HATTr nhằm nhằm tránh hạ huyết áp quá mức.

HATT mục tiêu là ≤130 mmHg nếu dung nạp được nhưng ≥120 mmHg và 130-139 mmHg đối với bệnh nhân ≥65 tuổi
HATTr mục tiêu là 70-79 mmHg cho tất cả bệnh nhân.

3. Chiến lược dùng thuốc trong điều trị tăng huyết áp

Điều trị dùng thuốc là chiến lược hiệu quả nhất để giảm HA và nguy cơ tim mạch có liên quan. Tuy nhiên, tỉ lệ bệnh nhân kiểm soát được HA vẫn còn thấp (thường <50% số bệnh nhân được điều trị), tình trạng này càng trở nên khó khăn hơn trong bối cảnh các hướng dẫn mới có xu hướng hạ mục tiêu HA.

Hướng tiếp cận điều trị theo bậc thang “truyền thống” thường dẫn đến việc quá nhiều bệnh nhân được chỉ định đơn trị liệu – thường không có hiệu quả, kiểm soát HA kém.
Hầu hết bệnh nhân cần được điều trị bằng phối hợp thuốc. Tuy nhiên, nhược điểm của phương pháp này là việc sử dụng nhiều viên thuốc khác nhau dẫn đến tuân thủ điều trị kém.

Giải pháp cho vấn đề này: Sử dụng viên phối hợp nhiều hoạt chất

Ưu điểm:

Khởi đầu nhanh, dung nạp tốt và kiểm soát HA hiệu quả hơn.
Bệnh nhân tuân thủ điều trị tốt hơn.
Hướng tiếp cận điều trị dùng thuốc thực tế và đơn giản, giảm gánh nặng về chi phí.

Các khuyến cáo điều trị dùng thuốc:

Các thuốc nhóm ức chế men chuyển angiotensin (ACEI), ức chế thụ thể angiotensin (ARB), chẹn kênh calci (CCB) và lợi tiểu (thiazide và lợi tiểu giống thiazide như chlorthalidone và indapamide) là các thuốc điều trị THA đã được chứng minh có hiệu quả trong việc hạ huyết áp và các biến cố tim mạch trong các nghiên cứu RCT và được chỉ định chính trong điều trị. IA
Hầu hết bệnh nhân được khuyến cáo phối hợp thuốc khi điều trị khởi đầu, trong đó các phối hợp được ưu tiên bao gồm: ACEI hoặc ARB phối hợp với CCB hoặc thuốc lợi tiểu. Ngoài ra, cũng có thể phối hợp khác trong 5 nhóm thuốc chính. IA
Các thuốc chẹn beta được khuyến cáo phối hợp với các thuốc trong 5 nhóm thuốc chính nếu bệnh nhân có tình trạng bệnh phù hợp như đau thắt ngực, đau nhồi máu cơ tim, suy tim hoặc kiểm soát nhịp tim. IA
Bắt đầu điều trị tăng huyết áp với phối hợp 2 thuốc, ưu tiên dạng phối hợp trong 1 viên, ngoại trừ những những bệnh nhân lớn tuổi, sức khỏe yếu và bệnh nhân THA độ 1 có nguy cơ thấp (HATT <150 mmHg). IB
Nếu bệnh nhân không kiểm soát được huyết áp với phối hợp 2 thuốc, khuyến cáo điều trị với phối hợp 3 thuốc: ACEI/ARB + CCB + thuốc lợi tiểu thiazide/lợi tiểu giống thiazide, ưu tiên dạng phối hợp trong 1 viên. IA
Nếu bệnh nhân không kiểm được huyết áp với phối hợp ba thuốc, thêm spironolactone hoặc các thuốc lợi tiểu khác nếu không dung nạp spironolactone (amiloride hoặc thuốc lợi tiểu khác liều cao hơn) hoặc thuốc chẹn beta hoặc chẹn alpha. IB
Không khuyến cáo phối hợp hai thuốc thuộc nhóm ức chế hệ renin angiotensin. IIIA