Ban vàng mi mắt (Xanthelasma) là là những u nhỏ hay mảng thâm nhiễm màu vàng nằm xung quanh mắt thường ở mi trên khóe mắt trong. Có thể mềm, chắc hoặc cứng do chứa canxi. Chúng được hình thành do các mô bào, đại thực bào mà trong nguyên sinh chất của chúng có chứa lipid, thường là cholesterol. Hay gặp ở những bệnh nhân tăng mỡ máu type II và type IV.
Thương tổn này hay gặp ở phụ nữ thường xuất hiện ở độ tuổi từ 15 đến 73, nhiều nhất trong độ tuổi trung niên Trong một nghiên cứu của Christoffersen et al, ban vàng mi mắt là yếu tố tiên lượng nguy cơ nhồi máu cơ tim, thiếu máu cơ tim, xơ vữa động mạch và tử vong trong dân số chung, độc lập với các yếu tố nguy cơ tim mạch đã biết (như nồng độ cholesterol, triglycerid huyết tương).
1. Nguyên nhân và cơ chế bệnh sinh:
Lipid là một chất không tan trong nước, trong máu chúng được vận chuyển dưới dạng các lipoprotein. Có các loại lipoprotein như chylomicrons, lipoprotein trọng lượng rất thấp (VLDL), liporotein trọng lượng thấp (LDL), lipoprotein trọng lượng cao (HDL). Trong đó HDL có tính chất bảo vệ chống lắng đọng lipid (hay gặp là cholesterol) ở các cơ quan. Khi HDL thấp, LDL cao, lipid sẽ lắng đọng ở các mô, các đại thực bào sẽ thực bào các chất mỡ này, tạo nên các bọt bào. Nhiều bọt bào lắng đọng trong mô sẽ tạo nên sang thương xanthoma.
Sự rối loạn mỡ máu có thể tiên phát do khiếm khuyết di truyền bao gồm rối loạn lipoprotein máu gia đình, tăng triglycerid máu gia đình hoặc thiếu lipoprotein lipase gia đình. Thứ phát do nghiện rượu, đái tháo đường, suy giáp, hội chứng thận hư, thuốc, giảm cân…Một số loại thuốc có thể gây rối loạn mỡ máu như glucocorticoid, estrogens, steroids đồng hóa, một số thuốc huyết áp, retinoid, cyclosporin, cimetidine, một vài thuốc chống động kinh, tamoxifen Tuy nhiên ban vàng mi mắt có thể gặp trên những người với mỡ máu bình thường nhưng có HDL cholesterol thấp. Tình trạng này có thể do sự rối loạn chuyển hóa tại chỗ do phản ứng viêm và tăng tính thấm thành mạch tại chỗ gây ra
2. Biểu hiện lâm sàng:
Các thương tổn xuất hiện không có triệu chứng tiền triệu, ban đầu có thể là một vết sưng nhỏ, sau đó tiến triển trong vài tháng thành các thương tổn mềm, mịn, hoặc chắc, cứng do lắng đọng canxi, màu vàng, bằng phẳng, có thể có hình mảng sẩn đa giác. Vị trí thường xảy ra nhất ở mí mắt trên gần khóe mắt trong, đối xứng. Các ban vàng mí mắt khổng lồ có thể thấy ở tất cả bốn mí mắt.
Ban vàng mi mắt hai bên
3. Chẩn đoán:
Chẩn đoán xác định: Chủ yếu là dựa vào lâm sàng. Trong một số trường hợp cần làm giải phẫu bệnh Chẩn đoán phân biệt: Ban vàng mi mắt được chẩn đoán phân biệt với u tuyến mồ hôi, quá sản tuyến bã
4. Điều trị:
Loại bỏ thương tổn bằng cách phẫu thuật cắt bỏ thương tổn
Đốt laser Argon và carbon dioxide
Chấm trichloroacetic acid
Đốt điện, đốt khô
Toàn thân: Điều trị rối loạn mỡ máu bằng thuốc, chế độ ăn và sinh hoạt hợp lý
Tham khảo: [1]
Copy vui lòng ghi nguồn: yhoctonghop.com
